Sciadopitys verticillata
sośnica japońska
Zimozielone drzewo o wyjątkowo oryginalnym ulistnieniu – grubych igłach zwracających uwagę głęboką, ciemnozieloną barwą oraz charakterystycznym, piętrowym ułożeniem na pędach. Gatunek endemiczny, występujący naturalnie w Japonii na wyspach Honsiu (południowa część), Sikoku i Kiusiu, gdzie osiąga imponujące rozmiary 30-40 m wysokości. Do Europy sprowadzony w 1861. Tworzy wyraźny pień przewodni, od którego odchodzą liczne, wzniesione gałęzie boczne. Drzewo przyjmuje formę regularnego stożka, u starszych egzemplarzy korona staje się bardziej cylindryczna. Rośnie powoli, osiągając po 10 latach uprawy około 1 m wysokości. Młode pędy są pokryte cienką korą w słomkowym kolorze, która na pniu i starszych gałęziach brązowieje, grubieje i z wiekiem łuszczy się. Wytwarza dwa rodzaje igieł – niepozorne, drobne, łuskowate, brązowe, ściśle przylegające do gałęzi oraz ozdobne, soczyście ciemnozielone igły długości do 15 cm, grube, błyszczące, zebrane po 20-30 w parasolowatych okółkach na szczytach pędów. Ze względu na osobliwe ułożenie igieł angielska nazwa rośliny to „umbrella pine”. Igły są zrośnięte po dwie, są miłe w dotyku (nie kłują). Co ciekawe pod względem budowy anatomicznej bardziej przypominają pędy, niż liście. Sośnica japońska jest gatunkiem rozdzielnopłciowym jednopiennym. Jajowate, szarobrązowe szyszki dojrzewają w drugim roku po kwitnieniu, osiągają 10 cm długości i 5 cm średnicy. W krajowej literaturze dendrologicznej gatunek ten opisywany jest jako wymagający, trudny w uprawie w naszych warunkach klimatycznych, wrażliwy na mróz. Niemniej obserwacje z ostatnich 20-30 lat pozwalają wyciągać nieco odmienne wnioski - sośnica japońska całkiem dobrze sprawdza się w uprawie nie tylko w najcieplejszych regionach Polski, na Dolnym Śląsku i Pomorzu Zachodnim, ale też na zachodzie i w centrum kraju. Dzięki szkółkom i centrom ogrodniczym, oferującym kompaktowe odmiany o niedużych rozmiarach i wolnym tempie wzrostu, gatunek ten powoli zyskuje na popularności. Preferują gleby żyzne, wilgotne, o kwaśnym odczynie, stanowiska półcieniste lub lekko ocienione. Na wschodzie kraju rośliny można uprawiać w pojemnikach, które na zimę przenosi się do widnych, nieogrzewanych pomieszczeń. Drzewo zaliczane do tzw. biżuterii ogrodowej – grupy gatunków i odmian roślin stosowanych w niewielkiej liczbie, w miejscach eksponowanych, służących wzbogaceniu kompozycji ogrodowych o element skupiający uwagę. Jest to jeden z najciekawszych gatunków iglastych, ciekawostka dendrologiczna oraz roślina kolekcjonerska, która pomimo teoretycznie niepełnej odporności mrozowej dosyć dobrze sprawdza się w naszym klimacie i z pewnością zasługuje na szerszą popularyzację i upowszechnienie..